Truyền thuyết
Dù mỗi vùng miền lưu truyền những câu chuyện khác nhau về nguồn gốc lễ cúng đầy tháng cho bé trai, hầu hết đều thống nhất rằng Bà Mụ và Đức Ông là những người nhào nặn hình hài và ban tặng đứa trẻ cho gia đình. Theo tín ngưỡng dân gian, 12 Bà Mụ đảm nhiệm vai trò tạo hình hài cho bé, mỗi người phụ trách một bộ phận và các giai đoạn khác nhau trong quá trình sinh nở.
Bởi vậy, khi con tròn một tháng tuổi, gia đình sẽ thành tâm bày tiệc, đọc văn khấn đầy tháng cho bé trai và cúng tạ ơn công đức của các Bà Mụ, đồng thời cầu mong các ngài ban phước lành, bình an và may mắn cho con trên suốt chặng đường đời.

12 Bà Mụ Sanh là những ai? Phụ trách gì?
Theo sự tích về cúng đầy tháng, 12 Bà Mụ là thần giúp việc cho Ngọc Hoàng. Mỗi Bà Mụ phụ trách một nhiệm vụ trong việc sinh nở, cụ thể như sau:
- Trần Tứ Nương phụ trách sinh đẻ;
- Vạn Tứ Nương phụ trách thai nghén;
- Lâm Cửu Nương phụ trách thụ thai;
- Lưu Thất Nương phụ trách nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé;
- Lâm Nhất Nương phụ trách chăm sóc bào thai;
- Lý Đại Nương phụ trách chuyển dạ;
- Hứa Đại Nương phụ trách khai hoa nở nhụy;
- Cao Tứ Nương phụ trách ở cữ;
- Tăng Ngũ Nương phụ trách chăm sóc trẻ sơ sinh;
- Mã Ngũ Nương phụ trách ẵm bồng con trẻ;
- Trúc Ngũ Nương phụ trách giữ trẻ;
- Nguyễn Tam Nương phụ trách chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ;
Cách tính đầy tháng cho bé trai và giờ cúng
Theo truyền thống, ngày cúng đầy tháng của bé được tính theo âm lịch, tuân theo quan niệm “gái lùi hai, trai lùi một.” Do đó, thay vì cúng đúng ngày 30, người Việt thường tổ chức lễ đầy tháng cho bé trai vào ngày 29 âm lịch, tính từ ngày bé chào đời.
Thời điểm cúng lễ thường diễn ra vào sáng sớm hoặc chiều tối, tùy theo tập quán của từng vùng miền. Cụ thể:
- Miền Bắc: Trước 12 giờ trưa.
- Miền Trung: Từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều.
- Miền Nam: Trước 9 giờ sáng.
Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, nhiều bậc phụ huynh đã linh hoạt hơn trong việc chọn ngày cúng đầy tháng. Thay vì tuân thủ theo lịch âm, họ chọn ngày Dương lịch trùng với ngày sinh của bé để tổ chức lễ cúng, ví dụ bé sinh ngày 16/4 thì sẽ cúng đầy tháng vào ngày 16/5.
Mâm cúng gồm đầy tháng cho bé trai gồm những gì?
Miền Bắc:
- Mâm ngũ quả (5 loại trái cây)
- Hoa tươi
- Nhang thơm
- Đèn cầy
- Muối sạch, gạo tẻ
- Bộ giấy cúng đầy tháng cho bé trai (đồ thế nam ghi đầy đủ thông tin của bé)
- Trà, rượu, nước
- Bánh kẹo
- 13 phần trầu têm cánh phượng
- 13 phần chè đậu trắng
- 13 phần xôi (thường là xôi vò ép khuôn)
- Gà trống luộc xếp chéo cánh
- Bộ tam sên (thịt heo, trứng, tôm luộc chín)
- Một đôi đũa hoa
Sản phẩm đề xuất
Nhang Không Tăm Trầm Hương Ít Khói Không Cây Mắt hàng tự nhiên 100% không hóa chất Mùi Hương Dịu Ngọt
35.000 ₫Nhang Vỏ Quế Đặc Biệt Size 30/38cm 1Kg – Hương Quế Trà Bồng Quảng Ngãi
Giá gốc là: 100.000 ₫.70.000 ₫Giá hiện tại là: 70.000 ₫.Nhang Quế Chi An Gia – hộp 200gr – 100% Tự nhiên, không hoá chất độc hại
69.900 ₫
Miền Trung:
- Nhang trầm thơm, đèn cầy
- Hoa cúng đầy tháng
- Mâm trái cây
- Lư cắm nhang
- Trà, rượu, nước
- Gạo hũ, muối hũ
- 13 phần trầu cau têm
- 13 phần chè đậu trắng
- 13 phần xôi nếp đậu xanh
- Gà luộc hoặc vịt luộc
- Heo quay bánh hỏi (nếu có điều kiện)
- Giấy tiền vàng mã (bộ hài váy áo tạ các tiên nương, giấy cúng thế nam)
Miền Nam:
- Mâm ngũ quả
- Hoa tươi
- Nhang trầm thơm
- Đèn hoặc nến
- Muối hũ, gạo hũ
- Bộ giấy cúng đầy tháng cho bé (13 đôi hài và 13 bộ quần áo để cúng Mụ bà, Đức Ông)
- Trà, rượu, nước
- Bánh kẹo
- 13 phần trầu têm cánh phượng
- 13 phần chè đậu trắng hoặc đậu đen
- 13 phần xôi (thường dùng xôi gấc)
- Gà luộc hoặc vịt luộc chéo cánh
Lễ vật và cách sắp xếp như thế nào?
Lễ vật trên mâm cúng 12 Bà Mụ
Mâm cúng 12 Bà Mụ cần có những lễ vật như:
- Đồ vàng mã: Hài, váy áo, nén vàng màu xanh;
- Trầu cau: trầu têm cánh phượng, 12 miếng trầu với quả cau bổ tư và 1 miếng to hơn với cau nguyên quả;
- Đồ chơi trẻ em được làm bằng nhựa hoặc sành sứ;
- Động vật: 13 con (cua, ốc, tôm luộc chín hoặc để sống), gồm 12 con kích thước bằng nhau và 1 con có kích thước lớn hơn;
- Phẩm oản: 12 phần bằng nhau và 1 phần nhiều hơn;
- Lễ mặn: Xôi, gà luộc, cơm, canh, món ăn, rượu trắng,…
- Bánh kẹo: 12 phần đều nhau và 1 phần nhiều hơn;
- Hương hoa: Nhang, lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước.
Lễ vật trên mâm cúng Đức Ông
- Lễ vật được đặt trên mâm cúng Đức Ông thường gồm:
- 1 con gà hoặc vịt luộc chéo cánh;
- 1 tô chè;
- 1 tô cháo;
- 3 đĩa xôi;
- 1 miếng thịt;
- Trầu cau;
- Rượu;
- Đồ hàng mã;
- Hoa quả với 5 loại quả bất kỳ.
Cách sắp xếp bàn cúng đầy tháng
Khi bày 2 mâm cúng Bà Mụ và Đức Ông, gia đình cần bày trí mâm cúng như sau:
- Bàn lớn, cao hơn bày lễ vật cúng 12 Bà Mụ
- Bàn nhỏ, thấp hơn bày lễ vật cúng Đức Ông
- Mâm trên cách mâm dưới không quá 10 phân
- Lễ vật trên mâm cúng cần tuân theo nguyên tắc “Đông bình, Tây quả”. Điều này có nghĩa là bình hoa đặt ở phía Đông, lễ vật đặt ở phía Tây

Nghi thức cúng đầy tháng cho bé trai
Sau khi bày lễ xong, đến giờ đẹp, Cha mẹ sẽ thắp 3 nén hương, sau đó bế trẻ ra trước án và khấn theo bài khấn cúng Mụ.
Khi khấn xong, cha hoặc mẹ chắp tay bé lại trước án vái 3 vái và sau 3 tuần hương thì tạ lễ. Sau khi hoàn tất nghi thức, gia đình mang vàng mã, váy áo đi hóa, vẩy rượu lúc đang hóa vàng. Đồ chơi thì giữ lại cho cháu bé để lấy phước.
Nghi thức khai hoa
Ở một số địa phương, nghi thức khai khoa (hay còn gọi là “bắt miếng”) là một phần không thể thiếu trong lễ đầy tháng của bé. Trong nghi thức này, bé được đặt giữa bàn hoặc nằm trên nôi cạnh mâm cúng. Người cúng, sau khi dâng trà và thắp hương, sẽ xin phép thực hiện nghi thức bắt miếng. Bế bé bằng một tay, người cúng dùng tay còn lại cầm cành hoa đưa qua lại trước miệng bé, đồng thời đọc những lời chúc tốt đẹp như:
- “Mở miệng ra cho có hoa, có bông.”
- “Mở miệng ra cho kẻ nhớ, người thương.”
- “Mở miệng ra cho có tiền, có bạc.”
- “Mở miệng ra cho bà con xóm giềng quý mến.”
văn khấn đầy tháng cho bé trai
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!
Chúng con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Chúng con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay, là ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày lành tháng tốt
Vợ chồng chúng con gồm có …………………………… sinh được con (trai, gái)
đặt tên là ……………
Chúng con đang ngụ tại …………………………………………………………………………..
Hôm nay, nhân ngày đầy tháng cho bé chúng con thành tâm sắm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ các chư vị Tôn thần kính cẩn chúng con tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………………………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Chúng con thành tâm cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , các ngài phù hộ độ trì, các ngài vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý.
Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Bài cúng đầy tháng CHO bé trai 2
Nam mô Đại Bì Quan Thế Âm Bồ Tát!
Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên để đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương (12 Bà Mụ).
Hôm nay, là ngày….. tháng …. năm ….. (Âm lịch), ngày cháu (nội/ngoại) tên là….. tròn một tháng tuổi.
Gia đình chúng con gồm có Cha là ….
Mẹ là………………….
ngụ tại…………………..
Nhân ngày đầy tháng của cháu …
Chúng con thành tâm sửa biện hương hoa
lễ vật, bao gồm:
(Kể sơ qua các lễ vật như: Xôi, chè, gà trống luộc, trầu cau, rượu, trà, hoa quả, vàng mã..)
và các thứ cúng dâng, bày lên trước án, trước bàn thờ chư vị Tôn Thần và
Táo Quân gia tiên.
Chúng con thành tâm kính mời:
Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa;
Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa;
Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa;
Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương (12 Bà Mụ);
Cùng các vị Thần linh Thổ địa, Táo Quân gia tiên nội ngoại cai quản trong xứ này.
Củi xin giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật. Phù hộ độ trì cho cháu ..
(tên bé trai) được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, thông minh, tài
giỏi, mạnh khỏe, sau này là người hiếu thảo, có ích cho gia đinh và xã hội. Xin các Ngài che chở cho cháu được bình an, tránh mọi tai ương, bệnh tật, đi đầu cũng có quý nhân phù trợ.
Gia đình chúng con lòng thành kính lễ, xin được phù hộ độ trì. Chúng con lễ bạc tâm thành, kính xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
(Đọc xong, vái 3 vái)